|
|
บทนำ | การรีดเหล็ก | การรีดอลูมิเนียม | การทำทองแดงให้บริสุทธิ์
|
|
บทนำ
เปลือกโลกประกอบไปด้วย โลหะและสารประกอบโลหะแต่มักจะปนอยู่ในรูปสารประกอบ
แร่เป็นส่วนประกอบของหินที่มีโลหะและสารประกอบโลหะมากพอในเชิงพาณิชย์ ที่จะนำเอามาสกัดโลหะออกมาใช้
โลหะที่มีอยู่ส่วนใหญ่ เป็นสารประกอบโลหะในโลก แต่ทองคำซึ่งจะไม่มีปฏิกิริยาทางเคมี จะพบอยู่ในสภาพของ โลหะอิสระและจะถูกแยกทางกายภาพ ต่างจากสารประกอบชนิดอื่น
โลหะบางชนิดจะมีปฏิกิริยาอย่างรวดเร็วภายใต้ อากาศ น้ำ และกรดมากกว่าชนิดอื่นๆ ซึ่งสามารถบรรจุรายชื่อลงตามปฏิกิริยาที่เกิด
โลหะที่เกิดปฏิกิริยาง่าย สามารถถูกแทนที่ได้ ในโลหะที่เกิดปฏิกิริยาน้อยกว่า
สารอโลหะ คาร์บอนและไฮโดรเจนจะถูกแทนที่เพื่อทำให้โลหะมีปฏิกิริยาน้อยลง
|
|
ยกตัวอย่างเช่น ทองแดง จะถูกนำไปผสมด้วยเงินเพื่อจะทำให้มีปฏิกิริยาสูงขึ้น
copper + silver nitrate —› silver + copper nitrate
เหล็กไม่สามารถผสมกับแมกนีเซียมได้เนื่องจากจะมี ปฏิกิริยาต่ำกว่าแมกนีเซียม
ตำแหน่งของโลหะในระดับปฏิกิริยาจะถูกใช้เพื่อเป็นการทำนายว่าโลหะ จะถูกสกัดออกจากสารประกอบได้อย่างไร
แร่หลายชนิดจะมีออกไซด์ของโลหะหรือสารประกอบที่สามารถเปลี่ยนไปเป็นโลหะออกไซด์ได้ เพื่อแยกโลหะ
ออกซิเจนจำเป็นต้องถูกดึงออกจากโลหะออกไซด์ ซึ่งกระบวนการนี้เรียกกันว่า รีดักชั่น
|
การรีดเหล็ก
เหล็กจะมีปฏิกิริยาต่ำกว่าคาร์บอนดังนั้นจึงถูกดึงออกมาจากแร่โดยใช้คาร์บอนใน
เตาเผาขนาดใหญ่
|
 |
วัตถุดิบจะได้แก่
iron ore (เฮมาไทต์ ), แร่เหล็ก ถ่านหินและ หินปูน
อากาศร้อนจะถูกเป่าเข้าไปในเตาเผาเพื่อจะทำให้ถ่ายหินติดไฟและสร้างคาร์บอนไดออกไซด์และปล่อยพลังงานความร้อน
อุณหภูมิที่สูงขึ้นจะทำให้คาร์บอนไดออกไซด์ มีปฏิกิริยากับถ่านหิน ทำให้เกิดคาร์บอนมอนออกไซด์
จะช่วยลดปริมาณของออกไซด์ของเหล็กในแร่เหล็กที่กำลังละลายซึ่งจะไหลผ่านส่วนล่างของเตาเผา คาร์บอนมอนออกไซด์นี้จะถูกออกซไดซ์ไปเป็นคาร์บอนไดออกไซด์ซึ่งทำให้ออกซิเจนเพิ่มขึ้นในเหล็กออกไซด์
จะช่วยลดปริมาณของออกไซด์ของเหล็กในแร่เหล็กที่กำลังละลายซึ่งจะไหลผ่านส่วนล่างของเตาเผา คาร์บอนมอนออกไซด์นี้จะถูก
ออกซไดซ์ ไปเป็นคาร์บอนไดออกไซด์ซึ่งทำให้ออกซิเจนเพิ่มขึ้นในเหล็กออกไซด์
หินปูนจะช่วยดึงสิ่งเจอปนที่เป็นกรดออกจากแร่และทำให้เป็นกาก ของสารละลาย ซึ่งจะลอยออกไปที่ส่วนผิวหน้าของเหล็กละลาย
คาร์บอนไดออกซ์จะถูกกำจัดทิ้งรวมทั้งคาร์บอนมอนออกไซด์จะลอยผ่านออกไปตอนบน
เหล็กหรือเหล็กกล้าได้ถูกใช้วงกว้างเนื่องจากมีความแข็งแกร่งและราคาถูกแต่
สามารถเกิดสนิม ได้ง่าย
การเกิดสนิมสามารถป้องกันได้โดยต่อเหล็กเข้ากับสารที่มีปฏิกิริยาสูงกว่า อาทิเช่น
สังกะสีหรือแมกนีเซียมยิ่งสารที่มีปฏิกิริยาเป็นสนิมก็จะเกิดสนิมแทนเหล็ก เรียกว่า สคริฟิเซียลโพรเทคชั่นปกติจะใช้ในการทำรั้วหรือทำท้องเรือ
|
การรีดอลูมิเนียม
อลูมีเนียมสามารถดึงออกจากสายแร่โดยใช้ความร้อนจากคาร์บอน นอกจากนี้สามารถดึงออกมาด้วยการ
อิเล็กโตรไรท์ซิส
เมื่อ สารประกอบไอออนิก แพร่ลงไปในน้ำหรือละลายอยู่ในอิออนก็จะเป็นอิสระเพื่อจะถูกดึงออก หากกระแสไฟฟ้าผ่านไปในของเหลวประจุบวก เช่นอิออนของโลหะก็จะวิ่งไปยังประจุลบหรือขั้วลบและขั้วลบก็จะวิ่งไปยังขั้วบวก
อิออนลบก็จะวิ่งไปหาขั้วบวกที่เสียอิเลกตรอนไป นี่คือออกซิเดชั่น สามารถจดจำได้ง่ายๆ โดยจำว่า O ของคำว่าออกซิเดชั่น (Oxidation) หมายถึง การสูญเสีย (lOss)อิเลกตรอน
ในปฏิกิริยาเคมี เมื่อมีสารใดเกิดการออกซิไดซ์ ก็จะมีอีกชนิดหนึ่งเกิดการรีดิ๊วซ์ ซึ่งเรียกว่า ปฏิกิริยารีดักชั่น
ในระหว่างกระบวนการอิเล็กโตรไรท์ซิส แก็สที่เกิดขึ้นหรือโลหะก็จะถูกแยกออกมาผ่านทางขั้วไฟฟ้า
วัตถุดิบที่ใช้ในการสร้างอลูมีเนียมได้แก่ อลูมีเนียมออกไซด์ถูกทำให้บริสุทธิ์จากอลูมีเนียมโดยเรียกกันว่า
บ๊อกไซด์
อลูมีเนียมออกไซด์มีจุดหลอมเหลวสูงมาก ดังนั้นจึงสามารถแพรลงไปในสารประกอบอลูมีเนียมละลาย ที่เรียกว่า ไคลออไรท์ โดยไม่จำเป็นต้องใช้พลังงานความร้อนสูงมากดังนั้นจึงมีราคาถูกดังนั้น ไคลออไรท์ จึงมีจุดหลอมเหลวต่ำกว่า
ขั้วไฟฟ้าถูกสร้างขึ้นมาจากคาร์บอน
|
 |
อลูมีเนียมจะจับตัวกันที่ขั้วลบซึ่งจะได้อิเลกตรอนเพื่อสร้างอะตอม
ที่ขั้วลบ
Al3+
|
+ 3 electrons
|
Al
|
aluminium ion
|
—›
|
aluminium atom
|
|
reduction
|
|
ออกไซด์อิออนจะเคลี่อนที่ไปที่ขั้วบวกและสูญเสียอิเลกตรอนเพื่อสร้างอะตอม
ที่ขั้วบวก
O2-
|
– 2 electrons
|
O
|
Oxide ion
|
—›
|
oxygen atom
|
|
oxidation
|
|
ออกซิเจนจะจับตัวกันที่ขั้นบวกซึ่งจะทำให้ขั้วบวกนั้นเกิดการเผาไหม้และจำเป็นต้องถูกแทนที่ คาร์บอนบวกออกซิเจนได้คาร์บอนไดออกไซด์
คาร์บอน |
+ |
ออกซิเจน |
—› |
คาร์บอนไดออกไซด์ |
แม้ว่าอลูมีเนียมจะเป็นสารที่มีปฏิกิริยา แต่ก็ไม่เป็นสนิมอย่างรวดเร็วนักเนื่องจากจะมีปฏิกิริยากับออกซิเจนในอากาศ
เพื่อสร้างชั้นของอลูมีเนียมออกไซด์อยู่ที่พื้นผิว ปรากฏการณ์นี้จะสร้างเป็นเกราะ
เพื่อป้องกันน้ำและออกซิเจน ป้องกันไม่ให้เกิดสนิม
อลูมีเนียมเป็นโลหะที่มีประโยชน์ในการทำโครงสร้างเนื่องจากมีน้ำหนักเบา
สามารถทำให้มีความแข็งแกร่งแข็งแรงได้โดยผสมกับโลหะชนิดอื่นๆ อาทิเช่น แมกนีเซียมซึ่งใช้ทำอัลลอยด์
|
การทำทองแดงให้บริสุทธิ์
ทองแดงจะมีปฏิกิริยาต่ำ ต้องทำให้ร้อนด้วยคาร์บอนเพื่อให้แตกตัวออกจากสายแร่
แต่ก็จะไม่บริสุทธิ์หรือเหมาะสมในการนำไปสร้างสายไฟ
ทองแดงที่ไม่บริสุทธิ์นี้จะถูกทำให้บริสุทธิ์โดยวิธีอิเลกโตรไลซิส
ขั้วบวกจะทำมาจากทองแดงที่ไม่บริสุทธิ์ ส่วนขี้วลบจะทำมาจากแผ่นทองแดงบริสุทธิ์บางๆ
เมื่อกระไฟฟ้าไหลผ่านสารละลายคอปเปอร์ซัลเฟต อะตอมของทองแดงที่ไม่บริสุทธิ์จะเสียอิเลกตรอนไปยังทองแดงบริสุทธิ์ที่ขั้วลบ ซึ่งจะสร้างอะตอมทองแดงขึ้นอีกเมื่อได้อิเลกตรอน
ขั้วนี้ จะมีขนาดใหญ่ขึ้น ขณะที่ขั้วบวกจะมีขนาดเล็กลง
ส่วนที่ปนเปื้อนมาจะตกตะกอน
ที่ขั้วบวก
|
– 2 electrons
|
Cu2+
|
Copper atom
|
—›
|
Copper ion
|
|
oxidation
|
|
ที่ขั้วลบ
Cu2+
|
+ 2 electrons
|
Cu
|
Copper ion
|
—›
|
Copper atom
|
|
reduction
|
|
|
 |