skoool.th ExamCentre

Industry Leaders Supporting
Maths & Science Education

Check out skoool's latest Science Lessons:

Organisation in Living Things

Organ Systems

Reaction of Metals with Acid

Acid Base Reactions

Rotational Transformations

Bisecting Lines

Magnetic Fields

Calculating Moments

skoool.co.uk :: For Translation

จำนวน (ระดับพื้นฐาน) - เศษส่วน

เศษส่วนเท่ากัน

แบ่งรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าออกเป็น 8 ส่วนเท่าๆ กัน ดังรูป

สี่เหลี่ยมรูปเล็กๆ แต่ละรูปเป็น 1 ใน 8 ของสี่เหลี่ยมผืนผ้ารูปใหญ่ (1/8)

1/8	1/8	1/8	1/8
1/8	1/8	1/8	1/8

การแรเงาเศษส่วน
เราแรเงา 3 ในสี่ของรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า

1
4

ขอให้สังเกตว่า ¹/4 เกิดจาก ²/8 ดังนั้น ³/4 คือ ⁶/8

ซึ่งจะกล่าวว่า ³/4 = ⁶/8 และเรียกว่า เศษส่วนเท่ากัน

ถ้าเราคูณเศษกับส่วนด้วยจำนวนเดียวกัน เศษส่วนยังเท่ากันอยู่ เช่น

¹/2 = ³/6 (คูณเศษด้วย 3 คูณส่วนด้วย 3)

²/3 = ⁸/12 (คูณเศษด้วย 4 คูณส่วนด้วย 4)

เศษส่วนชนิดต่างๆ

1. เศษเกิน:
เมื่อเศษมีค่ามากกว่าส่วน เช่น ³/2

2. เศษส่วนจำนวนคละ:
มีจำนวนเต็มกับเศษส่วน เช่น 1½.

ซึ่งสามารถเปลี่ยนให้เป็นเศษเกินได้ดังนี้

1½

2 x 1+1
2

3
2

เอาส่วนคูณจำนวนเต็มแล้วบวกกับเศษ

เช่น 2 x 1 + 1 = 3 ส่วนเหมือนเดิม กลายเป็น

3
2

เช่น

2
3

3 x 5 + 2
3

17
3

การเปลี่ยนเศษเกินให้เป็นเศษส่วนคละ

17
3

= 17 ÷ 3 = 5, เศษ 2

ซึ่งเขียนได้เป็น 5 และ ²/3

2
3

)

การทอนเศษส่วน

หัวข้อนี้ว่าด้วยเรื่อง การทอนเศษส่วนให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ

วิธีทอน คือ การหารทั้งเศษและส่วนด้วยจำนวนเดียวกัน

ตัวอย่าง:	5/10 = ¹/2 (หารเศษและส่วนด้วย 5) 6/8 = ³/4 (หารด้วย 2) 12/20 = ³/5 (หารด้วย 4)
ข้อสังเกต:	¹/2, ³/4 และ ³/5 เป็นเศษส่วนอย่างต่ำแล้ว

การเขียนในรูปเศษส่วน

ตัวอย่าง : ฉันมีลูกกวาด 20 เม็ด กินไป 15 เม็ด ฉันกินไปคิดเป็นเศษส่วนเท่าใด ?

ฉันกินไป 15 เม็ด จากลูกกวาด 20 เม็ด เขียนเป็นเศษส่วนได้ดังนี้ 15/20

แล้วทอนให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ 15/20 = ³/4 (หารทั้งเศษส่วนและส่วนด้วย 5)

การหา ‘เศษส่วนของ'

ตัวอย่างที่ 1: ³/4 ของ 8 เป็นเท่าใด ?

กฎ:เอาเศษคูณด้วย 8 แล้วเอาส่วนหาร

8 ÷ 4 x 3 = 6

ดังนั้น ³/4 of 8 = 6

ตัวอย่างที่ 2: ²/5 ของ 15 = 15 ÷ 5 x 2 = 6

การบวกลบเศษส่วน

ตัวอย่าง:

3/5 + 1/5 = 4/5

4/5 – 1/5 = 3/5

2/7 + 3/7 = 5/7

7/8 – 3/8 = 4/8 = 1/2

เมื่อส่วนเท่ากัน เรานำเอาเศษมาบวกกับกันได้เลย

แต่ถ้าส่วนไม่เท่ากัน ต้องทำส่วนให้เท่ากันก่อน

ตัวอย่างที่ 1:

¹/2 + 1/3 = ?

2 x 3 = 6

ทำส่วนให้เป็น 6

1/2 + 1/3 =

1
2

3
3

1
3

2
2

3
6

2
6

5
6

หรือ ¹/2 = 3/6 และ 1/3 = 2/6 นำมาบวกกันได้ 5/6

ตัวอย่างที่ 2:

4/5 – 2/3 = ?

(5 x 3 =15)

4/5 = 12/15 และ 2/3 = 10/15

ดังนั้น 12/15 – 10/15 = 2/15

เศษส่วนคละ
บวกจำนวนเต็มก่อนแล้วค่อยบวกเศษส่วน

ตัวอย่าง:

1
4

1
3

7
12

–

1
3

3
12

1
4

การคูณเศษส่วน

เมื่อจะคูณเศษส่วนด้วยเศษส่วนจะต้องนำเอาเศษคูณเศษ เอาส่วนคูณส่วน แล้วทำให้เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ

ตัวอย่างที่ 1:

³/4 x ²/3

3 x 2
4 x 3

⁶/12 = ¹/2

แต่ถ้าเป็นจำนวนที่มีค่ามาก ควรทอนกันก่อน

ตัวอย่างที่ 2: 15/16 x 24/35 = ?

15 และ 35 สามารถจะทอนได้ด้วย 5 ซึ่งจะได้ 3/16 x 24/7

แล้วทอนต่อโดยเอา 8 หาร 24 และ 16 จะได้ 3/2 x 3/7

นั่นคือ 15/16 x 24/35 = 3/2 x 3/7 = 9/14

เศษส่วนจำนวนคละ

ตัวอย่างที่ 3:

1
4

1
3

= ?

เปลี่ยนจำนวนคละให้เป็นเศษเกิน 13/4 x 7/3

91/12 =7 7/12

การหารเศษส่วน

กฎ: เปลี่ยนเครื่องหมายหาร ÷ เป็นคูณ x โดยการกลับเศษเป็นส่วน กลับส่วนเป็นเศษ

ตัวอย่าง:

3/4 ÷ 1/2 = 3/4 x 2/1 = 6/4 = 1

2
4

1½

เศษส่วนจำนวนคละ

3	1 4	÷	2	1 3	= 13/4 x 3/7 = 39/28 =	1	11 28
เปลี่ยนให้เป็นเศษเกินก่อน แล้วจึงใช้กฎที่ให้มา

จงเปลี่ยนเศษส่วนให้เป็นทศนิยม

กฎ: นำเอาเศษหารด้วยส่วน

ตัวอย่างที่ 1:	³/4 = 3 ÷ 4 = 0. 75

หรือ	³/4 = 75/100 = 0.75	(คูณทั้งเศษและส่วนด้วย 25)


ตัวอย่างที่ 2:	3/5 = 3 ÷ 5 = 0.6

หรือ	3/5 = 6/10 = 0.6	(คูณทั้งเศษและส่วนด้วย 2)

ข้อสังเกต: วิธีที่สองดีกว่าเมื่อใช้เครื่องคิดเลข